yatırımcının yatırım yapmak ya da bir şirketin başka bir şirketi satın alma sürecinde şirketi, girişimciyi, iş fikrini ve pazarı araştırma sürecine girmesi işidir. genellikle danışmanlık firmaları tarafından yürütülür.

durum değerlendirme veya durum tespit süreci olarak da adlandırılan “due diligence”, yatırım yapma niyetinde olan bir kişi veya kuruluşun; doğru proje, iş fikri ve girişimciyi bulmak adına yaptığı pazar araştırmasında geçirdiği süredir. durum değerlendirmesi kavramı, farklı sektörlerde farklı dinamikler göz önünde bulundurularak gerçekleştirildiği gibi, mevcut veya girilmesi planlanan sektörün risk ve avantajlarını değerlendirmek için de kullanılabilir.

durum tespiti yatırımcıların potansiyel bir yatırım hakkında yaptığı araştırma ve değerlendirme süreci anlamına gelir. bu süreçte uygulamaların değerlendirilmesi ve maddi olguların doğrulanması gibi potansiyel yatırımın detayları incelenir.

bir yatırımcı, sen ve ekibin ile sunduğun iş planları ve işin bugüne kadar gösterdiği performansa göre yatırım yapar. ancak, anlattıklarının gerçek olup olmadığını kontrol etmek ister. müşteriler gerçekten var mı, faturalar doğru ve zamanında kesilmiş mi, giderler ne durumda, sözleşmeler ne kadar doğru yapılmış, olduğunu söylediğin teknoloji gerçekten orada mı, hukuki veya regulatif bir risk var mı, yaptığın işin dayandığı ve senin (belki de farkında olmadan) uymadığın yasa ve kurallara bağlı riskler var mı gibi bir çok konunun değerlendirildiği bir dönemdir. bir çok farklı ana başlıkta olur ama en önceliklileri vergi, finansal, hukuki, teknolojik olarak sayılabilir. bu çalışmalar sonunda riskler tespit edilip, yatırım öncesi bertaraf edilebilenler yapılır, ya da minor olanlar bilinerek yatırım yapılır. ancak ortadan kaldırılamayan riskler gerçekten yatırımı tehlikeye atacak boyutta ise yatırımcı yatırımdan vazgeçebilir.

bu terim, kısaca ‘durum tespiti’ olarak adlandırılabilir. tam olarak, yatırım yapmak isteyen bir kişi veya kuruluşun pazar araştırmasında geçirdiği süreç olarak bilinir. durum tespiti/durum değerlendirmesi, sektör bazında bazı dinamikler göz önünde bulundurularak gerçekleştirilir. aynı zamanda sektörün risk ve avantajlarını değerlendirmek için de kullanılabilir.

yatırımcının yatırım yapmak için girişimciyi, iş fikrini ve pazarı araştırma sürecine girmesi. bu süreci melek yatırımcılar kısa sürede geçebilir ama risk sermayesi yatırımları için aylarca süren bir incelemeyi beklemeniz gerekebilir.